Alkol ve Sigara Kaçakçılığı Suçu

Kaçakçılık Suçu Nedir? Gümrük işlemleri, bir malın ithal ve ihraç edilebilmesi için gerekli olan vasıfların yerindeliğini kontrol eden, gümrük vergilerinin tespitine ve ödenmesine yarayan işlemlerdir. Bir eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulmadan ülkeye sokulması, ülkeden çıkarılması, gümrük işlem ve vergilerinde aldatıcı işlemler yapılması, söz konusu eşyaların yurt içinde piyasaya sürülmesi gibi fiillerle işlenebilen kaçakçılık suçları, 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile özel olarak düzenlenmiştir. Kaçakçılık suçları incelendiğinde bunların bir kısmının özel olarak ithalata, bir kısmının ise ihracata ilişkin olduğundan bahisle kaçakçılık suçlarını kendi aralarında ithalat kaçakçılığı suçları ve ihracat kaçakçılığı suçları olarak iki başlığa ayırmak mümkündür. İthalat Kaçakçılığı Suçları: • Eşyayı gümrük işlemine tabii tutmaksızın ithal etme suçu • Gümrük kapıları dışından Türkiye’ye eşya ithal etme suçu • Sahte belge kullanmak suretiyle gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin eşya ithal etme suçu • Transit rejim çerçevesinde taşınan serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakma suçu • Geçici ithalat ve dahilde işleme rejimi çerçevesinde getirilen eşyayı, sahte belge ile yurtdışına çıkarmış gibi işlem yapma suçu • Kaçakçılık fiili konusu eşyayı bilerek ve ticari amaçla satın alma, satışa arz etme, satma, taşıma veya saklama suçu • Özel kanunları gereğince gümrük vergilerinden kısmen veya tamamen muaf olarak ithal edilen eşyayı; ithal amacı dışında başka bir kullanıma tahsis etmek, satmak, devretmek, satın almak, veya kabul etmek suçları • İthali kanun gereği yasak olan eşyanın ithal edilmesi ve bu eşyanın bilerek satın alınması, satışa arz edilmesi, satılması, taşınması ve saklanması suçları İthalat Kaçakçılığı Kabahatleri: • Antrepo veya geçici depolama yerlerindeki serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, gümrük idaresinin izni olmadan kısmen veya tamamen çıkarma veya değiştirme kabahati • Geçici ithalat, dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi çerçevesinde ülkeye getirilen eşyayı, gümrük işlemlerini gerçekleştirmeksizin serbest dolaşıma sokma kabahati • Genel düzenleyici idari işlemlerle ithali yasaklanan eşyayı ithal etme kabahati • İthali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olan eşyayı, aldatıcı işlem ve davranışlarla ithal etmek kabahati İhracat Kaçakçılığı Suçları: • Kanun gereği ihracı yasak olan eşyayı ihraç etme suçu • Teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği hâlde gerçekleşmiş gibi gösterme ya da gerçekleştirilen ihracata konu malın cins, miktar, evsaf veya fiyatını değişik gösterme suçu • Alkol ve Sigara Kaçakçılığı Suçu (5607 K. Md.3 ) Tütün mamulleri ve alkollü içkiler ilgili mevzuatlar çerçevesinde bandrollü olarak satılmaktadırlar. Bandrolsüz, sahte bandrollü, mükerrer bandrol veya bandrol orijinal olmasına rağmen içeriği sahte olan ürünler tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı suçunun konusunu oluşturur. Alkol veya sigara kaçakçılığı suçu, bu maddelerin yasal olmayan yollardan üretilmesi, bulundurulması, yurt dışına satılması, satışa sunulması, taşınması, satın alınması gibi durumlarda gerçekleşir. Kaçakçılık suçunun konusunu oluşturan eşyanın tütün mamulleri ve alkollü içkiler olması durumunda, kanunda öngörülen cezalar 3 yıldan az olmamak kaydıyla yarısından iki katına kadar arttırılır. Kaçakçılık Suçunu Barındıran Sebepler Bir malın gümrük işlemleri yapılmadan ülkeye sokulması ya da ülkeden çıkarılması, kaçakçılık suçudur. Silah kaçakçılığı, petrol ve akaryakıt kaçakçılığı, alkol ve tütün ürünleri kaçakçılığı, tarihi eser kaçakçılığı bunlara örnek gösterilebilir. Gümrük işlemleri yapılmadan piyasaya sürülen eşya ve malların yarattığı en büyük sorun, vergilendirmeye tabii tutulamamalarıdır. Bu nedenle kaçakçılık suçlarının suç teşkil etmesindeki en büyük sebep, devletin ekonomi politikaları ve Devlet Hazinesinin zarara uğrayacak olmasıdır. Kaçakçılık Suçunun Cezası 2024 5607 Sayılı Kanun Kapsamında düzenlenen her bir suç bakımından çeşitli yaptırımlar öngörülmüştür. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu Madde 3’e göre; “(1) Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Eşyanın, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır. (2) Eşyayı, aldatıcı işlem ve davranışlarla gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin ülkeye sokan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (3) Transit rejimi çerçevesinde taşınan serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (4) Belli bir amaç için kullanılmak veya işlenmek üzere ülkeye geçici ithalat ve dahilde işleme rejimi çerçevesinde getirilen eşyayı, hile ile yurt dışına çıkarmış gibi işlem yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (5) Birinci ila dördüncü fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesine iştirak etmeksizin, bunların konusunu oluşturan eşyayı, bu özelliğini bilerek ve ticarî amaçla satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (6) Özel kanunları gereğince gümrük vergilerinden kısmen veya tamamen muaf olarak ithal edilen eşyayı, ithal amacı dışında başka bir kullanıma tahsis eden, satan veya devreden ya da bu özelliğini bilerek satın alan veya kabul eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (7) İthali kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeye sokan kişi, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren suç oluşturmadığı takdirde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. İthali yasak eşyayı, bu özelliğini bilerek satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, aynı ceza ile cezalandırılır. (8) İhracı kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeden çıkaran kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (9) İlgili kanun hükümlerine göre teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği hâlde gerçekleşmiş gibi gösteren ya da gerçekleştirilen ihracata konu malın cins, miktar, evsaf veya fiyatını değişik gösteren kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır…” Kaçakçılık Suçunda Nitelikli Haller Kanun kapsamında, kaçakçılık suçuna konu malın niteliğine göre verilecek cezaların arttırılması öngörülmüştür: “Kaçakçılık suçunun konusunu oluşturan eşyanın akaryakıt ile tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek cezalar yarısından iki katına kadar artırılır, ancak bu fıkranın uygulanması suretiyle verilecek ceza üç yıldan az olamaz.” Kaçakçılık suçunun nitelikli halleri kanunun 4. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; • Kaçakçılık suçlarının bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza iki kat arttırılır. • Kaçakçılık suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında arttırılır. • Suçun, tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde veya yararına olarak işlenmesi halinde, ayrıca bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. • Kaçakçılık suçlarının, kaçakçılık fiillerini izlemek, önlemek, araştırmak ve soruşturmakla görevli kişiler veya meslek ve sanatın sağladığı kolaylıklardan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır. • Kaçakçılık suç ve kabahatlerinin belgede sahtecilik yapılarak işlenmesi halinde, ayrıca bu suçtan dolayı da cezaya hükmolunur. • Kaçakçılık fiillerini izlemek, önlemek, araştırmak ve soruşturmakla görevli kişilerin suçun işlenmesine kasten göz yuman kişi, işlenen suçun müşterek faili olarak sorumlu tutulur. • Kaçakçılık suçunun devlet ve kamu güvenliği aleyhine, devletin siyasi, iktisadi veya askeri güvenliğini bozacak ya da çevre veya toplum sağlığını tehdit edecek nitelikte işlenmesi halinde verilecek hapis cezası 10 yıldan az olamaz. Kaçakçılık Suçlarına Teşebbüs Kaçakçılık suçuna teşebbüs eden fail de sanki suç tamamlanmış gibi cezalandırılır (5607 sayılı K. md. 3/18). Suça teşebbüs ile suçun tamamlanması arasında kaçakçılık suçları açısından yaptırım farkı yoktur. İthalat kaçakçılığı suçunda fail, gümrük hattı olarak kabul edilen siyasi sınırı geçmesine rağmen henüz gümrük işlemlerinin yapıldığı alana varmadan yakalanırsa suça teşebbüs söz konusu olmaz. Bu aşamaya kadar olan hareketler hazırlık hareketi olarak kabul edildiğinden, gümrük işlemlerinin yapılacağı alana varmadan yakalanan fail gümrük kaçakçılığı suçu nedeniyle cezalandırılamaz. Kaçakçılık Suçunda Yetkili ve Görevli Mahkeme 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 17. Maddesi uyarınca; “Bu Kanun kapsamına giren suçlar dolayısıyla açılan davalar, Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen asliye ceza mahkemelerinde görülür. Ancak bu suçlarla bağlantılı olarak resmî belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir.” Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir. Kaçakçılık Suçunda Zamanaşımı Kaçakçılık suçları, şikayete tabii suçlardan olmadığının soruşturma yapılabilmesi için bir şikayet süresi öngörülmemiş, ancak soruşturma açılabilmesi için 8 yıllık dava zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Kaçakçılık Suçunda Etkin Pişmanlık Kaçakçılık suçlarından birine iştirak etmiş olan kişi; resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce fiili, failleri ve eşyaların saklandığı yerleri yetkili merciiye haber verirse, faillerin yakalanması ve eşyaların ele geçirilmesini sağladığı takdirde cezalandırılmaz. Haber alındıktan sonra fiilin tamamen ortaya çıkmasına yardım eden kişiye verilecek ceza da üçte iki oranında indirilir. Etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine ödeyen kişiye ise verilecek olan ceza; suç soruşturma aşamasındaysa yarı oranında, kovuşturma aşamasındaysa üçte bir oranında indirilir. Ancak bu hüküm mükerrirler hakkında yahut suçun bir örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenmesi durumunda uygulanmaz. Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi Kaçakçılık suçlarında hapis cezasına ek olarak adli para cezası öngörülmüştür. Dolayısıyla Kaçakçılık suçunda hapis cezası adli para cezasına çevrilmez. Cezanın Ertelenmesi Kaçakçılık suçlarına ilişkin verilen hapis cezalarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilebilir. Bu, hapis cezasının şartlı olarak ertelenmesi anlamına gelecektir.